خاموت چیست
خاموت یکی از اجزای مهم در سازه‌های بتنی مسلح است که نقش مهمی در افزایش استحکام و دوام سازه‌ها ایفا می‌کند. خاموت به میلگردهای عرضی گفته می‌شود که به دور میلگردهای طولی یا اصلی در ستون‌ها، تیرها و دیگر اعضای سازه‌ای بتن مسلح پیچیده می‌شوند. وظیفه اصلی خاموت‌ها، تقویت میلگردهای طولی و افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای برشی و پیچشی است. در این مقاله به بررسی انواع و نقش خاموت در سازه‌ها می‌پردازیم.
انواع خاموت
خاموت‌ها بر اساس شکل و نوع قرارگیری در سازه به چند دسته تقسیم می‌شوند:
- خاموت‌های ساده: این نوع خاموت‌ها به شکل مستطیل یا مربع و به دور میلگردهای طولی پیچیده می‌شوند. از خاموت‌های ساده در ستون‌ها و تیرهای بتن مسلح استفاده می‌شود.
- خاموت‌های مارپیچی: این نوع خاموت‌ها به صورت یک رشته مارپیچی دور میلگردهای طولی پیچیده می‌شوند و معمولاً در ستون‌های دایره‌ای شکل به کار می‌روند. خاموت‌های مارپیچی می‌توانند توزیع یکنواخت‌تری از نیروهای برشی و پیچشی ایجاد کنند.
- خاموت‌های فشرده: در این نوع خاموت‌ها، فواصل بین خم‌های خاموت کمتر است و برای افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای برشی استفاده می‌شوند. این نوع خاموت‌ها معمولاً در نقاط حساس سازه مانند نواحی اتصال تیر به ستون به کار می‌روند.
نقش خاموت در سازه‌ها
خاموت‌ها نقش‌های مختلفی در سازه‌های بتنی مسلح ایفا می‌کنند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش مقاومت برشی: خاموت‌ها با جلوگیری از ترک‌های برشی و افزایش مقاومت برشی سازه، کمک می‌کنند تا سازه بتواند بارهای بیشتری را تحمل کند.
- افزایش مقاومت پیچشی: با توجه به پیچیدگی خاموت‌ها به دور میلگردهای طولی، این میلگردها در برابر نیروهای پیچشی نیز مقاومت بیشتری پیدا می‌کنند.
- جلوگیری از جداشدگی میلگردها: خاموت‌ها با ایجاد پیوند بین میلگردهای طولی، از جدا شدن آنها در اثر بارهای وارده جلوگیری می‌کنند و باعث می‌شوند که بتن مسلح به صورت یکپارچه عمل کند.
- افزایش استحکام فشاری بتن: با افزایش فشار بر روی بتن، میلگردهای طولی به کمک خاموت‌ها در تحمل نیروهای فشاری بهتر عمل می‌کنند.
- مقاومت در برابر تغییرات دما و رطوبت: خاموت‌ها می‌توانند به کاهش اثرات تغییرات دما و رطوبت بر بتن کمک کنند و از ترک خوردگی و خرابی سازه جلوگیری کنند.
در کل، خاموت‌ها یکی از عناصر اساسی در طراحی و اجرای سازه‌های بتنی مسلح هستند که نقش حیاتی در افزایش استحکام و دوام سازه‌ها ایفا می‌کنند. انتخاب نوع و اندازه مناسب خاموت‌ها بر اساس بارهای وارده و شرایط محیطی می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد و ایمنی سازه داشته باشد.